Her geçen gün insanlık olarak bilim ve uzay noktasında yeni deneyimler, keşifler yapıyoruz. Dünyamızı ve evreni anlamak için sürekli veri topluyor, bunları işliyor ve analizler yapıyoruz. Yaşanılabilir bir dünya için, NASA tarafından geçtiğimiz günlerde yeni bir “Gezegen Savunması” denemesi yapıldı. Bir NASA uzay aracı, 26 Eylül 2022 Pazartesi gecesi, Çift Asteroit Yeniden Yönlendirme Testinin (DART) doruk noktası olan uzak bir asteroitin yüzeyine çarptı.
Çarpmadan bir saat önce, hedef asteroit Dimorphos, uzay aracından gelen görüntülerde bile görünmüyordu. Dünya’ya geri gönderilen ilk görüntülerin bazılarında, Dimorphos‘un daha büyük arkadaşı Didymos bile, siyah bir denize karşı tek bir lekeye benziyordu. DART uzay aracı saatte 14.000 mil hızla hareket ediyordu ve detayları hızla ortaya çıkardı. Dünya’daki izleyiciler, uzay aracı Dimorphos‘a doğru özerk bir şekilde ilerlerken Didymos‘un pürüzlü yüzeyini gördüler. Kayalar, parlak kırmızıya dönmeden hemen önce ekranı doldurdu, bu da sinyal kaybına işaret ediyordu. Netice olarak da DART son hedefine ulaşmıştı.
Görev operasyon odasında, görüntüler geldiğinde şaşkınlık vardı. “Bu asteroit ilk kez görüş alanına geliyordu, gerçekten ne bekleyeceğimiz hakkında hiçbir fikrimiz yoktu. Asteroitin şeklini gerçekten bilmiyorduk, ama nereye vuracağımızı biliyorduk.” diyor DART Görev Sistemleri Mühendisi Elena Adams. “Bu yüzden sanırım hepimiz nefesimizi tutuyorduk. Aslında hiçbirimizin orada bir saniyeliğine bayılmamasına şaşırdım.“
“ETKİ BAŞARISI! Otomat boyutundaki uzay aracının, bir futbol stadyumu büyüklüğündeki ve Dünya için hiçbir tehdit oluşturmayan asteroit Dimorphos ile başarılı bir şekilde çarpışmasını #DARTMIssion’ın DRACO Kamerasından izleyin”
NASA, DART ile neyi amaçlıyor?
NASA’nın “Gezegen Savunma” süreci ile başlayan proje olan DART, hangi sorulara cevap aramaya başladı? “Bir şeyi bir asteroite çarparsak, o asteroitin hareket etme şeklini değiştirir mi?“. Ayrıca bu uzay aracını, Dimorphos‘un yörüngesi onu başka bir asteroit (Didymos) ve Dünya arasına götürdüğü için, araştırmacılar yakında bu soruya bir cevap bulmayı hedefliyor.
Dimorfolar küçük bir astreoit olduğundan dolayı bilim adamları çarpışmanın hemen öncesine kadar bu asteroiti göremediler. Fakat teleskoplar, Dimorphos‘un Dünya ile arasında her geçtiğinde Didymos‘un karardığını gözlemlediler. Bu gözlem, araştırmacıların asteroitin ne kadar hızlı hareket ettiğini bilmelerini ve ölçüm yapmasını sağladı. Dimorphos‘un yörüngesinin, çarpışmadan sonra hızlandığını görmeyi bekliyorlardı, ancak asteroitin davranışının bilgisayar modellemeleriyle ne kadar yakından eşleşeceği görülmeye devam ediyor.
DART misyonunun Dimorphos’un yörüngesini ne kadar değiştirdiğine dair tam bir cevap almak muhtemelen birkaç ay sürecek, ancak önümüzdeki birkaç gün ve hafta içinde güneş sisteminin dört bir yanındaki kaynaklardan bazı görüntüler ve veriler de ortaya çıkmaya başlayacak.
Çarpmadan önce, DART uzay aracı daha küçük bir uydu olan İtalyan yapımı LICIACube‘ı tanıyalım. Bu küçük uzay aracı, DART‘ı kıyamete giden yolda takip etti ve Dünya’daki araştırmacılara geri gönderilecek olan çarpışmanın hemen sonrasının fotoğraflarını çekti. Bu verilerin toplanması için yedi kıtadaki teleskoplar, Lucy uzay aracı, James Webb Uzay Teleskobu ve Hubble uzay teleskobu gibi asteroit sistemine de odaklanacak. Daha sonra, 2024’te Avrupa Uzay Ajansı, Dimorphos’u araştırmak için başka bir uzay aracı gönderecek ve asteroitlere ve uzay aracının kendisinden kalan molozlara yakından bakacak.
Ancak bu arada, uzay aracından gelen son görüntüler, DART‘ın görüntüleme sistemi DRACO üzerinde çalışan bir bilim adamı olan Carolyn Ernst de dahil olmak üzere araştırmacılar için çok sayıda cazip ayrıntı sunuyor. Çarpmadan sonra düzenlenen bir basın toplantısında, asteroit çiftinin şaşırtıcı şekillerini ve Didymos‘un kayalarını, pürüzsüz noktalarını ve kraterlerini sadece kısa bir süre için görülebilen övdü.
Diğer haberlerimize buradan ulaşabilirsiniz!
