Stanford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, kanser hücrelerini kendini yok etmeye zorlayacak yeni bir molekül geliştirdi. Bu yöntem, kanserin doğal hayatta kalma mekanizmalarına karşı onkogenleri kullanarak potansiyel bir tedavi yöntemi sunuyor.
Her gün, insan vücudundaki milyarlarca hücre, apoptoz adı verilen doğal bir süreçle ölür. Apoptoz düzgün çalışmadığında ise hücreler kansere dönüşür ve bu, hayati tehlike oluşturabilir. Ancak Stanford araştırmacıları, mutasyona uğramış hücrelerde apoptozu yeniden aktive ederek kanseri biyomühendislik ile kendisinin yok etmesini sağlayan bir yöntem üzerinde çalışıyor.
Çalışmanın baş yazarı ve gelişim biyolojisi profesörü Gerald Crabtree, bu fikri pandeminin başlangıcında Kaliforniya’nın Kings Mountain bölgesinde yürüyüş yaparken düşündüğünü belirtti. Yeni molekül, kanserli hücrelerde zaten bulunan iki proteini bağlayarak apoptozu yeniden başlatacak ve kanserin kendi kendini öldürmesini sağlayacak.
Crabtree, “Esasen, kanseri öldüren bu mekanizmayı doğru hedeflere uygulayarak, 60 milyar hücrenin yalnızca kanserli olanları öldürmesini istiyoruz. Yan etki olmasın,” diyerek, sadece hedef hücrelerin yok edilmesini amaçladıklarını ifade etti. Bu iki protein, BCL6 adlı bir onkogen ve CDK9 adlı bir enzimden oluşuyor. BCL6, apoptozu destekleyen genleri baskılar ve CDK9, gen aktivasyonunu katalize eder.
Mutasyona uğramış BCL6 proteinleri, kanserli hücrelerin apoptoz aktivasyonunu sağlayacak sinyali engeller. Geleneksel kanser tedavileri, onkogenleri hedef alarak kanseri durdurmaya çalışırken, bu yeni çalışmada, onkogenlerin kanseri yok etmek için kullanılabileceği bir yöntem öneriliyor. Crabtree, “Kanserin hayatta kalmak için bağımlı olduğu bir şeyi alıyorsunuz ve bu sefer o şeyi kanseri öldürmek için kullanıyorsunuz,” diye açıkladı.
Araştırma ekibi, yeni molekülü difüz büyük hücreli B-hücreli lenfoma hücreleri üzerinde test etti ve molekülün kanserli hücreleri öldürme konusunda etkili olduğunu gözlemledi. Daha sonra, molekülün sağlıklı farelerde herhangi bir toksik etkisi olup olmadığını test ettiler ve normal hücrelerde zararsız olduğu sonucuna vardılar. Ancak, molekül BCL6 proteinini içeren belirli bir bağışıklık hücre türünü (B hücreleri) hedef alıyordu.
Ekip, şimdi yeni molekülü difüz büyük B-hücreli lenfoma ile etkilenen fareler üzerinde test ediyor ve bu yöntemin canlı hayvanlarda kanseri öldürme etkinliğini incelemeye devam ediyor. Bu teknik, BCL6 ve CDK9’un hücrelerdeki doğal varlığına dayanıyor, bu da yalnızca kanserli lenfomalarda işe yarayabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar, molekülü 859 farklı kanser hücresi türüyle laboratuvar ortamında test ettikten sonra, yalnızca difüz büyük hücreli B-hücreli lenfoma hücrelerini öldürebileceğini doğruladılar.
