ABD hükümeti, Çinli yapay zeka girişimi DeepSeek’in, Nvidia’nın gelişmiş GPU’larını Singapur’daki aracılar üzerinden yasa dışı yollarla temin edip etmediğini araştırıyor. ABD, ileri seviye çiplerin Çin’e ihracatına katı kısıtlamalar getirerek, küresel teknoloji üstünlüğünü koruma amacında.
DeepSeek, kısa süre önce piyasaya sürdüğü R1 reasoning modeli ile büyük yankı uyandırdı. Bu model, yalnızca OpenAI’nin ChatGPT Pro aboneleri için erişime açık olan GPT-4o1 modeline oldukça yakın sonuçlar verebiliyordu. Üstelik DeepSeek, kendi modelini açık kaynaklı ve ücretsiz olarak sunarak, geniş bir kullanıcı kitlesine ulaşmasını sağladı. Uygulama, hızla ABD App Store’da bir numaraya yükseldi ve teknoloji devlerinin hisselerinin çakılmasıyla ABD borsasından 2 trilyon dolar silindi.
DeepSeek’in asıl dikkat çeken yönü, bu başarıyı yalnızca 2000 Nvidia H800 GPU ile ve yaklaşık 6 milyon dolarlık bir bütçeyle elde ettiğini iddia etmesi oldu. Bu rakamlar, OpenAI ve diğer ABD merkezli yapay zeka şirketlerinin milyarlarca dolar harcayarak geliştirdiği modellerin çok daha düşük bir maliyetle üretilebileceğini gösterdi. Ancak bu iddialar, DeepSeek’in gerçekten devrim niteliğinde bir şey mi yaptığı, yoksa etik dışı yöntemler mi kullandığı konusunda şüpheleri artırdı.
DeepSeek, OpenAI Modelini Kopyaladı mı?
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın yapay zeka danışmanı David Sacks, geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, DeepSeek’in modelini eğitirken OpenAI’nin verilerini yasa dışı yollarla kullanmış olabileceğine dair “önemli kanıtlar” bulunduğunu söyledi.
Sacks’a göre, DeepSeek distilasyon (distillation) adı verilen bir yöntem kullanarak OpenAI’nin modelini taklit etti. Bu yöntem, bir yapay zeka modelinin, daha büyük ve güçlü bir modelden milyonlarca soru sorarak öğrenmesini sağlıyor. Eğer DeepSeek gerçekten OpenAI’nin modelini kopyalayarak kendi yapay zekasını eğittiyse, bu durum büyük bir fikri mülkiyet ihlali anlamına geliyor.
Microsoft ve OpenAI, DeepSeek’in herhangi bir yasa dışı erişim sağlayıp sağlamadığını araştırmak için kendi iç soruşturmalarını başlattıklarını duyurdu.
Çin’de Çip Kaçakçılığı ve ABD’nin Yaptırımları
Çin’de ABD’nin çip kısıtlamalarını aşmak için gizli çip kaçakçılığı ağları uzun süredir faaliyet gösteriyor. Reuters’a göre, Çin merkezli şirketler Malezya, Singapur ve Birleşik Arap Emirlikleri üzerinden yasadışı yollarla Nvidia ve diğer ileri seviye çipleri temin etmeye devam ediyor.
ABD, özellikle yapay zeka alanında Çin’in ilerlemesini yavaşlatmak için son yıllarda Nvidia’nın en gelişmiş GPU’larının Çin’e satışını yasakladı. Ancak DeepSeek’in, ABD’nin bu yaptırımlarını aşıp aşmadığı büyük bir merak konusu. Eğer şirket, Nvidia çiplerini yasadışı yollardan tedarik ettiyse, bu durum hem ABD-Çin arasındaki teknoloji savaşını kızıştıracak hem de küresel yapay zeka sektörünü derinden etkileyecek gibi görünüyor.
Soruşturmanın sonuçlarının önümüzdeki haftalarda netleşmesi bekleniyor.
