Bilgisayar başında uzun saatler, duruş bozuklukları, fazla kilo ve hareketsizlik… Bel ağrıları artık çocuk yaşlara kadar indi! Peki bel fıtığı hakkındaki yaygın inanışlar ne kadar doğru? Acıbadem Ataşehir Hastanesi’nden Prof. Dr. Ziya Akar, doğru bilinen 7 yanlışı açıklıyor!
Günümüzde bel ağrısı şikayetleri hızla artıyor ve bu durum sıklıkla bel fıtığına dönüşebiliyor. Sağlıksız yaşam alışkanlıkları nedeniyle her 100 kişiden 80’inde bel ağrısı görüldüğünü, bunların %15’inin ise tedavi gerektiren bel fıtığından kaynaklandığını belirten Acıbadem Ataşehir Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Ziya Akar, erken tanı ve doğru tedavinin önemini vurguluyor.
Ancak Prof. Dr. Akar, bel fıtığı hakkındaki yanlış inanışların hastaları hatalı yollara sürükleyebildiğine dikkat çekiyor: “Çocuk yaşlarda bile bel ağrısı şikayeti ile sık karşılaşıyoruz. Her ağrı bel fıtığı demek değildir ancak teşhis konulduğunda, internette sıkça rastlanan alternatif tedaviler yerine bilimsel tedaviye yönelmek gerekir. Günlük yaşam alışkanlıklarını düzenlemek de tedavinin başarısında kritik rol oynar.”
İşte Prof. Dr. Ziya Akar’ın açıkladığı, bel fıtığı hakkında doğru sanılan 7 yanlış:
- YANLIŞ! Bel çekme ve sert masaj fıtığı iyileştirir.
- DOĞRUSU: Kontrolsüz sert masajlar, bilinçsiz manuel terapiler ve bel çekme işlemleri omurgada ciddi hasarlara yol açabilir. Sinir hasarı veya fıtığın kötüleşmesi gibi geri dönüşü olmayan sorunlar yaşanabilir.
- YANLIŞ! Bel fıtığı sadece aşırı ağır kaldırmakla olur.
- DOĞRUSU: Ağır kaldırmak bir neden olsa da, kötü duruş, hareketsizlik ve obezite de önemli risk faktörleridir. Uzun süre aynı pozisyonda oturmak (ofis çalışanları gibi) veya genel hareketsizlik, omurgayı destekleyen kasları zayıflatır ve fıtık riskini artırır.
- YANLIŞ! Bel fıtığı olanlar hareket etmemeli ve sert yatakta yatmalıdır.
- DOĞRUSU: Uzun süreli yatak istirahati kasları zayıflatarak iyileşmeyi zorlaştırır. Aşırı sert yataklar omurganın doğal eğriliğini bozup ağrıyı artırabilir. Orta sertlikte, vücudu destekleyen yataklar daha uygundur.
- YANLIŞ! Bel fıtığı sadece ileri yaşlarda görülür.
- DOĞRUSU: Bel fıtığı her yaş grubunda görülebilir. Gençlerde aşırı fiziksel yüklenme, uzun süre ekran başında yanlış duruş, spor yaralanmaları veya kazalar nedeniyle ortaya çıkabilir.
- YANLIŞ! Bel fıtığı olan herkes ameliyat olmalıdır.
- DOĞRUSU: Bel fıtıklarının büyük bir kısmı ameliyatsız tedavi edilebilir. Fizik tedavi, egzersiz, ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri ile iyileşme sağlanabilir. Ameliyat; ağrı kontrol altına alınamadığında veya ciddi nörolojik sorunlar (idrar kaçırma, güç kaybı vb.) geliştiğinde önerilir.
- YANLIŞ! Bel fıtığı tamamen iyileşmez, tekrarlar.
- DOĞRUSU: Doğru ve zamanında tedavi ile bel fıtığı düzelen bir hastalıktır. Cerrahi sonrası tekrarlama oranı %5-6 civarındadır ve büyük ölçüde hastanın yaşam tarzına bağlıdır. Uygun tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle bel fıtığını hayatınızdan çıkarabilirsiniz.
- YANLIŞ! Bel fıtığı olan kişi spor yapamaz, sürekli korse takması gerekir.
- DOĞRUSU: Sportif aktivite, özellikle bel ve karın kaslarını güçlendirici egzersizler çok önemlidir. Yüzme ve (ağırlıksız) pilates gibi aktiviteler yaşam kalitesini artırır ve tekrarlama riskini azaltır. Ancak tedaviden sonra bir süre ani hareket gerektiren sporlardan ve aşırı zorlayıcı egzersizlerden kaçınılmalıdır. Sürekli korse kullanımı önerilmez.
Prof. Dr. Ziya Akar, cerrahi kararın hastanın durumu, fıtığın yeri ve sinir baskısına göre verildiğini belirterek güncel yöntemleri şöyle özetliyor:
- Mikrocerrahi (Mikrodiskektomi): En sık kullanılan yöntemdir. Küçük bir kesiden mikroskop ve özel aletlerle fıtıklaşan disk temizlenir. Minimal doku hasarı sayesinde iyileşme hızlıdır.
- Endoskopik Diskektomi: Daha da küçük kesilerle, endoskop kullanılarak yapılır. İyileşme hızlı, ağrı azdır ancak her fıtık tipi için uygun değildir.
- Laminektomi: Fıtığa ulaşmak için omurganın arka kısmındaki kemik yapının çıkarılması veya bir pencere açılmasıdır.
- Girişimsel Uygulamalar: Sinire bası yapan diski küçültmeyi amaçlar. Genellikle küçük ve kabartı şeklindeki fıtıklar için uygundur.
Hangi yöntemin uygun olduğuna, hastanın MR ve klinik bulgularına göre Nöroşirürji Uzmanı karar verir.
