Çin’e ait dev bir yük gemisinin Baltık Denizi’nde iki fiber optik kabloyu kasten kesmiş olabileceği şüphesi, uluslararası bir soruşturma başlatılmasına neden oldu. İnternet altyapısının temelini oluşturan bu kablolar, son yıllarda artan denizaltı faaliyetleri nedeniyle daha sık kesintilere maruz kalıyor. Şüpheli gemi, Kattegat Boğazı’nda (İsveç ve Danimarka arasında) aylarca hareketsiz durduktan sonra, bu hafta sonu bölgeden ayrıldı. İsveç makamlarının gemideki mürettebatı sorgulama talebi Çin tarafından reddedildi. Çin yetkilileri ise geminin mürettebatın “fiziksel ve zihinsel sağlığını korumak” için bölgeden ayrıldığını iddia ediyor.
Kablolar Neden Kesildi?
Olay, 17 Kasım’da Finlandiya ve Almanya’yı bağlayan önemli bir internet hattının aniden devre dışı kalmasıyla başladı. Ertesi gün, İsveç ile Litvanya arasındaki bir başka bağlantı da kesildi. İsveç yetkilileri, bu kesintilerin denizaltı fiber optik kablolarının kasıtlı olarak kesilmesinden kaynaklandığını açıkladı.
Bu tür kablolar dünya genelinde deniz yataklarını kaplıyor ve internet trafiğinin yanı sıra günlük 10 trilyon dolarlık finansal işlemi mümkün kılıyor. Ancak kablolar, yaşlanma, doğal afetler, kazara düşen çapalar veya nadiren köpekbalığı ısırıkları nedeniyle hasar görebiliyor. Yine de bu olay, yetkililer tarafından hemen bir “kaza” olarak görülmedi.
Şüpheli Geminin İzleri
İsveç ve Danimarka, dikkatlerini Yi Peng 3 adlı 225 metre uzunluğundaki Çin yük gemisine çevirdi. Gemi, Rusya’dan gübre taşıyordu ve 15 Kasım’da Rusya’nın Ust-Luga limanından ayrılarak Baltık Denizi boyunca hareket etti. Kabloların kesildiği tarihlerde tam da bu bölgede seyir halindeydi.
İsveçli yetkililere göre, geminin transponder cihazı (konum belirleme sistemi) kesinti sırasında devre dışı bırakıldı. Ayrıca geminin çapası, yaklaşık 160 kilometre boyunca deniz tabanında sürüklenmiş gibi görünüyor. Yetkililer, geminin bu sırada normalden çok daha yavaş hareket ettiğini ve bunun kazara düşen bir çapadan ziyade kasıtlı bir eylem olabileceğini belirtiyor.
Almanya Savunma Bakanı Boris Pistorius, geçtiğimiz ay konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Kimse bu kabloların kazara kesildiğine inanmıyor.” dedi.
Çin ve Rusya Suçlamaları Reddediyor
Bazı yetkililer, gemi kaptanının Rus istihbaratı tarafından yönlendirilmiş olabileceğini öne sürerken, Kremlin bu iddiaları “saçma ve asılsız” olarak nitelendirdi. Ancak geminin haftalarca süren iş birliğinin ardından aniden bölgeden ayrılması, soru işaretlerini artırdı.
Denizaltı Kabloları Neden Hedefte?
Son yıllarda denizaltı kablolarına yönelik şüpheli faaliyetler artış gösteriyor. Geçen yıl Tayvan, Çin’i iki denizaltı kablosunu kasten kestirmekle suçladı. Ayrıca Estonya, Hong Kong merkezli bir gemiyi Finlandiya bağlantılı iki kabloyu kesmekle suçlamıştı.
Bu tür olaylar, denizaltı kablo güvenliği konusundaki küresel çabaları artırdı. ABD, Japonya, Fransa ve Kanada’nın da dahil olduğu 16 ülke, Birleşmiş Milletler’de ortak bir bildiri yayımlayarak kabloların güvenilirliğini ve onarım süreçlerini geliştirmeye yönelik bir iş birliği çağrısı yaptı. Danimarka da bu çağrıya son kesintilerin ardından katıldı.
Sonuç: Gerçekler Asla Gün Yüzüne Çıkmayabilir
Yi Peng 3 gemisinin Baltık Denizi’nden aniden ayrılması, olayın planlı olup olmadığına dair kesin bir sonuca varılmasını zorlaştırıyor. Ancak denizaltı kablolarının artan önemi, benzer olayların önüne geçmek için daha güçlü güvenlik önlemlerinin alınmasını şart koşuyor. Baltık’taki bu olay, ülkeler arasında gerilimi artırırken, internet altyapısının ne kadar hassas olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi.
