Avrupa Birliği, Starlink’e rakip olacak dev bir projeyi hayata geçiriyor. IRIS² adı verilen uydu ağı, 2030 yılına kadar 290 iletişim uydusunu uzaya yerleştirerek Avrupa vatandaşlarına, şirketlere ve hükümetlere güvenli ve yüksek hızlı bağlantı sunmayı hedefliyor. Projenin toplam maliyeti 10,6 milyar euro (yaklaşık 11 milyar dolar) olarak açıklandı.
IRIS² Nedir ve Nasıl Çalışacak?
IRIS², “Infrastructure for Resilience, Interconnectivity and Security by Satellite” kelimelerinin kısaltması. Proje kapsamında:
- 264 uydu alçak dünya yörüngesinde (LEO),
- 18 uydu orta dünya yörüngesinde (MEO) konumlandırılacak.
Bu iki yörünge sisteminin birbirine bağlı olması, uyduların düşük gecikmeli ve sürekli bağlantı sağlamasına olanak tanıyacak.
Avrupa Uzay Ajansı’na (ESA) göre bu sistem, binlerce uydu kullanmaya gerek kalmadan hızlı ve güvenli iletişim sunabilecek.
Projenin Liderleri ve Ortakları
IRIS² projesi, SpaceRISE konsorsiyumu tarafından geliştirilecek ve işletilecek. Konsorsiyumda öne çıkan şirketler şunlar:
- SES, Eutelsat, Hispasat (Avrupa’nın önde gelen uydu operatörleri)
- Airbus, Deutsche Telekom gibi güçlü Avrupa şirketleri de projeye destek veriyor.
Projenin yürütülmesi için 12 yıllık bir sözleşme imzalandı.
Neden Önemli?
1. Kritik Altyapı Koruması: IRIS², Avrupa’nın stratejik özerkliğini artırarak iletişim altyapısını daha güvenli hale getirecek.
2. İnternet Erişimi: Avrupa’daki en uzak bölgelere bile yüksek hızlı internet sağlayarak bağlantı ölü bölgelerini ortadan kaldıracak.
3. Rekabet ve Yenilik: Elon Musk’ın SpaceX’i ve Starlink ağı şu ana kadar uzaya yaklaşık 7.000 uydu fırlatarak küresel kapsama sağladı. Avrupa’nın IRIS² hamlesi, rekabeti artırarak fiyatların düşmesine ve yeniliklerin hızlanmasına katkıda bulunacak.
AB Yetkililerinden Açıklama
AB Teknoloji Egemenliği, Güvenliği ve Demokrasi Başkan Yardımcısı Henna Virkkunen, projenin önemini şu sözlerle vurguladı:
“Bu ileri teknoloji uydu ağı, kritik altyapılarımızı koruyacak, en uzak bölgelerimizi bağlayacak ve Avrupa’nın stratejik özerkliğini artıracak. Bu projeyle, kamu-özel sektör iş birliğinin gücünü gösteriyoruz.”
Rekabet Kızışıyor
ABD Federal İletişim Komisyonu (FCC) Başkanı Jessica Rosenworcel, geçtiğimiz aylarda uzayda daha fazla rekabetin gerekliliğini dile getirmişti:
“Ekonomimiz, tekellerden fayda görmez. Rekabet olan her iletişim pazarında daha düşük fiyatlar ve daha fazla yenilik görürüz. Uzay da bir istisna olmamalı.”
Sonuç: Avrupa’nın Bağımsız İnternet Ağı
IRIS², Avrupa’nın kendi uydu altyapısını kurarak hem ekonomik hem de güvenlik açısından bağımsız bir iletişim ağı oluşturma hedefine önemli bir adım. 2030 yılına kadar hayata geçirilecek bu proje, uzayda rekabetin ne kadar kızıştığını bir kez daha gösteriyor. Starlink’in tekelini kırmaya aday olan IRIS², Avrupa için teknolojik bağımsızlık anlamına geliyor.
