Afganistan’da 2001 yılında Taliban rejiminin düşmesiyle kadınlar, 1996’dan beri yasaklanmış olan eğitime yeniden erişim sağladı. Bu değişiklik, ülke ekonomisi üzerinde büyük bir etki yarattı. Dünya Bankası eğitim uzmanı Raja Bentaouet Kattan ve Amerikan Üniversitesi ekonomisti Rafiuddin Najam ile yapılan bir araştırma, kadınların eğitimine yapılan yatırımın ülke ekonomisini nasıl dönüştürdüğünü ortaya koyuyor.
Kadın Eğitimi ve Ekonomik Büyüme
2001’den sonra eğitim olanakları genişledi, bebek ölüm oranı yarıya indi ve kişi başına düşen milli gelir neredeyse üç katına çıktı.
- Kişi başına milli gelir: 2001’de 810 ABD dolarından, 2020’de 2.590 dolara yükseldi (satın alma gücü paritesine göre).
- Kadın eğitiminin getirisi: Kadınlar için her ek eğitim yılı, kazançlarını %13 artırdı. Bu oran, küresel ortalama %9’un oldukça üzerinde.
Eğitim Yasağının Maliyeti
2021’de Taliban, yeniden iktidara gelerek kadınların altıncı sınıftan sonra okula gitmesini yasakladı. Bu yasağın ekonomik maliyeti büyük:
- Yıllık kayıp: Araştırmaya göre, Afganistan ekonomisi yıllık 1,4 milyar dolar kaybedebilir.
- Milli gelir etkisi: Bu, ülkenin gayri safi yurtiçi hasılasında (GSYİH) %2’lik bir düşüşe denk geliyor.
Kadınların eğitiminin yasaklanması sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal etkiler de yaratıyor. Kadınların daha az eğitim alması, yoksulluk, sağlık sorunları ve eşitsizlik gibi sorunların nesiller boyu devam etmesine yol açabilir.
Kadın Eğitiminin Sosyal Etkileri
Kadınların eğitimi, bireysel kazançların ötesinde toplumsal faydalar sağlıyor:
- Daha Sağlıklı Nesiller: Eğitimli kadınların çocukları, daha yüksek sağlık ve eğitim standartlarına erişiyor.
- Yoksulluk Döngüsünü Kırma: Eğitim, nesiller boyu devam eden yoksulluk döngüsünü azaltıyor.
- Toplumda Eşitlik: Kadın eğitimi, toplumsal eşitsizliğin azalmasına katkı sağlıyor.
Araştırmanın Geleceği
Kadın eğitiminin ekonomik ve sosyal getirilerini daha ayrıntılı anlamak için gelecekte şu konulara odaklanılabilir:
- Toplumsal Etkiler: Kadın eğitiminin halk sağlığı üzerindeki etkileri.
- Kapsayıcı Büyüme: Eğitim yatırımlarının toplumsal eşitsizlikleri nasıl azalttığı.
- Nesillerarası Faydalar: Kadın eğitiminin gelecekteki nesiller üzerindeki olumlu etkileri.
Kadınların eğitimine yapılan yatırım, yalnızca bireylerin değil, tüm toplumun geleceğini şekillendirir. Afganistan’da kadın eğitimine getirilen yasak, yalnızca ekonomik kayıplara değil, aynı zamanda toplumsal ilerlemeye de büyük zarar veriyor. Her geçen gün, bu yasak milyonlarca insanın hayallerini ve fırsatlarını daha da uzaklaştırıyor.
