Çin, ilk 10 Guowang internet uydusunu uzaya göndererek devasa bir mega-konstelasyon projesine resmen start verdi. Gelecek on yıl içinde 13.000’den fazla uydu yörüngeye yerleştirilecek. Amaç, tıpkı SpaceX’in Starlink ağı gibi yüksek hızlı ve düşük gecikmeli internet hizmeti sunmak. Projenin detayları hâlâ sır gibi saklı; kime, nasıl hizmet verileceği tam olarak bilinmiyor.
Uzay Yarışı Kızışıyor
- İlk Guowang uyduları, Long March 5B roketiyle Wenchang Fırlatma Üssü’nden kalkış yaptı.
- Roketin Yuanzheng 2 üst aşaması, uyduları yaklaşık 1.100 kilometre irtifaya, 86,5° eğikli bir yörüngeye yerleştirdi.
- Bu roket, 2,4 milyon pound itiş gücü üreten 10 sıvı yakıtlı motor tarafından havalandırıldı.
Long March 5B’nin dev gövdesi bu kez yörüngeye girmeden denize düşecek şekilde tasarlandı; bir önceki uçuşlarda düşen dev roket parçaları kontrolsüz bir şekilde dünya atmosferine geri dönüp tartışma yaratmıştı. Bu seferki uçuşta, ekstra Yuanzheng 2 üst aşaması roketin uyduları güvenle yörüngeye bırakmasına olanak sağladı.
Starlink’e Dişli Rakip mi Geliyor?
Çin resmi kaynakları, Guowang uydularının teknik detayları hakkında pek bilgi vermedi. Bilinen tek şey: internet bağlantısı sağlayacakları ve düşük yörüngede konumlanacakları. Proje, 2020’de Uluslararası Telekomünikasyon Birliği’ne yapılan frekans başvurusundan beri kulağımıza çalınıyordu. Hedef: 12.992 uydu ile küresel internet hizmeti.
Projeyi yürüten, devletin 2021’de kurduğu China SatNet adlı şirket. SatNet’in gizemli yapısı ve kamuoyuna açıklama yapmaması merak konusu. Çin aynı zamanda Qianfan (Thousand Sails) adlı başka bir mega-konstelasyon üzerinde de çalışıyor. Ancak Qianfan hakkında daha fazla bilgi var ve 1.300’den 14.000 uyduya kadar büyüyebilecekleri söyleniyor. Guowang ise şimdilik çok daha ketum ilerliyor.
Askerî Güç Dengesi Değişebilir
Starlink’in askerî operasyonlarda işe yaradığını gören Çin, kendi ağını kurarak bu alanda stratejik avantaj elde etmeyi hedefliyor. ABD Uzay Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Stephen Whiting, Çin’in hızla askerî kapasitesini artırdığını ve megakonstelasyonlara yatırım yaptığını söyledi. Bu uyduların geniş küresel kapsama sağlamasıyla, Çin ordusunun uzun menzilli ve hassas operasyon kabiliyetlerini yükselteceği düşünülüyor.
ABD, 47.000’den fazla uzay nesnesini yakından izliyor. Yörüngedeki çarpışma risklerini analiz edip uydu operatörlerine yaklaşan tehlikeleri bildiriyor. Starlink, ABD ordusuyla yakın veri paylaşımı içinde çalışsa da Çin’in uyduları için düzenli bir iletişim mekanizması yok. Yine de ABD, olası çarpışma risklerinde Çin’e de uyarı gönderiyor.
2032’ye Kadar Zamanları Var
Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU) kuralları gereği, Çin’in Guowang projesindeki 6.496 uydunun yarısını 2032’ye kadar fırlatması gerekiyor. Projenin tamamlanması, Çin’in küresel internet pazarına girme isteğini ve potansiyel askerî kullanım alanlarını beraberinde getiriyor.
Uzayın geleceği, devasa mega-konstelasyonların kapışmasına sahne olacak gibi. Çin, Guowang ile hem dijital rekabet hem de askerî kabiliyet alanında gücünü artırmayı planlıyor. Uydu internetinde Starlink ve diğer dev ağlara Çin’in dev bir cevabı kapıda!
